Ceditlinin minnettarlığı, siteme dönüşmesin!
Yılmaz Karabıyık
Tüm Yazılarıİzmit Belediye eski Başkanı Dr. Nevzat Doğan döneminde gündeme gelen Cedit Mahallesi Kentsel Dönüşüm Projesi, uzun süre ete kemiğe bürünememiş, bu durum mahalle halkını pek çok yönden mağdur duruma getirmişti…
Ceditli evini satmak istedi satamadı, çünkü kentsel dönüşümün olup olmayacağı, şartların nasıl olacağı net değildi…
Ceditli evini uzun süre kiralayamadı, çünkü kentsel dönüşümün her an başlama ihtimali vardı…
Ceditli çatısını onaramadı, evine tadilat yapamadı, çünkü kentsel dönüşüm başlarsa yaptığı masraf boşa gidecekti…
Ceditli kentsel dönüşümden değil, kentsel dönüşümün muallakta kalmasından çekti…
Cedit Mahallesi’nde çoğunluk sağlandığında kentsel dönüşüme karar verildi, projeyi istemeyenler azınlıkta kalmıştı. Azınlıkta kalanların ya yeni evlerin taksitlerini ödeme imkanı yoktu ya da müstakil evleri yeni ve konforluydu.
Tam hak sahipleriyle görüşüldü, proje çizildi, bu kez de İzmit’te yönetim değişti…
İzmit Belediye Başkanı artık CHP’li Fatma Kaplan Hürriyet idi…
Cedit Mahallesi sakinlerine, seçim sürecinde sözler vermişti ancak o sözleri tutamadı…
Cedit Mahallesinde kentsel dönüşümü kaldıracak bütçe yoktu, bir süre sonra yapamayacağını anlayıp projeyi Çevre ve Şehircilik Bakanlığına devretti…
Bakanlık projeyi finanse edecek, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi de hak sahipleriyle görüşmeleri yapacak, projenin koordinatörlüğünü üstlenecekti.
Proje, Bakanlığa geçtikten sonra Büyükşehir Belediyesi hızla hak sahipleriyle görüşmeler yaptı ve start verildi…
Anlaşanlar, tebligatların eline ulaşmasının ardından evlerini boşaltarak kiraya çıktı…
Ekonomik kriz yeni yeni kendini gösteriyor, kira paraları da yavaştan artıyordu…
Pandemi nedeniyle memleketlerine giden öğrencilerin Kocaeli’ye döndüğü dönemdi, kiralık ev bulmak zordu. Kiralık evler, 1500-2000 lira arasında idi…
Cedit sakinleri, bu rakamlara ev bularak, kiraya çıktı ve yıkım başladı…
O dönem kira yardımı olarak 995 lira veriliyordu, bu rakam, hak sahiplerinin kiralarını karşılamaya yetmiyordu.
Vatandaşların bu konudaki mağduriyetini yazdık, çizdik; Büyükşehir Belediyesi de konuya müdahil oldu ve Bakanlık, ülke genelinde kentsel dönüşüm nedeniyle verilen kira yardımlarını 1350 lira civarına çıkardı.
Lakin bu da kiraları karşılamaya yetmemişti, ekonomik kriz hızla büyümüş, kira fiyatları fahiş bir şekilde artmaya başlamıştı…
İçinde kiracı olmayan, yeni kiralanacak evlerin ilanlarında kira bedeli olarak 3-4 bin lira yazıyordu. Bu durum, mevcut kiracıları da sıkıntıya sokmuştu çünkü ev sahipleri, kiraları artırmaya kalkıyor, kiracıları baskı altına alıyordu.
Kiracılar, ev sahipleriyle sıkıntı yaşamamak için kira bedellerinin 2 bin 500-3 bin liraya çıkarılmasına razı geliyordu. Aldıkları kira yardımı, ödedikleri kiranın yarısını anca karşılıyordu.
Yine yazdık çizdik, konu Meclis’e kimi vekillerce de taşındı ve Bakanlık, kira yardımını 2 bin 500 liraya yükseltti…
Bu süreçte de ev sahiplerine, mevcut kiracılara yüzde 25’in üzerinde kira artırımı yapmak yasaklandı.
Lakin ekonomideki sıkıntılar bitmiyordu, kiralar artmaya devam ediyordu, kira bedelleri asgari ücreti yakalamıştı.
Bu durum, evinde kiracısı olan ev sahiplerini yine hareketlendirdi.
Kimisi evleri bir yakının üzerine geçirdi, kimisi farklı yöntemler bularak kira paralarını 2-3 kat artırmanın peşine düştü.
Yasal olarak kirayı yüzde 25’in üzerinde artırma şansları yoktu belki ama huzursuzluk olmaması için kiracılar, orta yolu bularak, aylık 4-5 bin lira ödemeyi kabullendi.
Piyasada 8 bin ile 12 bin lira arasında değişen kiralık ev ilanlarını görünce, 4-5 bin liraya çıkan kiralara sessiz kalmak durumunda kalmıştı kiracılar…
İşte bu kiracıların içinde Ceditliler de var…
Bugün 2-3 bin liraya kira ödeyen Ceditli neredeyse yok…
Pek çoğunun ortalama kira bedeli 4 bin 500 lira…
Yani verilen kira yardımı, kira giderinin yarısından biraz fazlasını karşılıyor Ceditlinin…
Ve bu insanlar, en erken 2024 yılının ortalarından sonra evlerine kavuşabilecek…
Yani 1 yılı aşkın süre var önlerinde…
Pek çoğu emekli vatandaşlardan oluşan Cedit Mahallesi sakinlerinin kimi asgari ücretin altında maaş alıyor, kiminin ise maaşları eriye eriye asgari ücrete yaklaştı.
1 yıl sonra evlerine kavuştuklarında evlerin taksitlerini ödemeye başlayacak Cedit sakinleri, en azından kirada oldukları süreçte maddi sıkıntı yaşamak istemiyor…
Vatandaşı enflasyona karşı ezdirmemek amacıyla asgari ücrete yüzde 34 zam yapıldığı, en düşük memur maaşına yüzde 74 zammın ön görüldüğü şu dönemde, kira yardımının sabit kalması doğru olmaz…
Evet Cedit Mahallesi, sokaklarına itfaiyenin dahi girmekte zorlandığı darlıkta, çarpık yapılaşmanın olduğu bir noktaydı lakin yine de insanların bir kısmı bu projenin şartlarını beğenmedi, karşı çıktı, çoğunluk ise projeyi istedi, projeyi üstelenen Bakanlığa minnettar oldu.
İşte bu minnettarlıkları kira mağduriyetiyle siteme dönüşmesin…
Bu kadar özen gösterilerek yapılmakta olan bir projeyi, kira yardımı ezip geçmesin…
Yapılan iyi işleri, kira mağduriyeti gölgelemesin…
Elbette ki yalnızca Cedit’te değil, kentsel dönüşüm projelerinin olduğu tüm kentlerde kira yardımları, kira bedellerini karşılayacak düzeyde olmalı, lakin bizlerin mağduriyetini gördüğümüz, duyduğumuz, bildiğimiz Cedit var ve bu nedenle de onların özelinde kaleme aldım bu yazıyı…
Aciliyetle mağduriyetin giderilmesini talep ediyor hak sahipleri…
Kira yardımının en az 4500 – 5000 liraya yükseltilmesini istiyor…
Daha önce olduğu gibi bu kez de bu çağrıya kulak verileceğini, hak sahiplerinin mağduriyetinin aciliyetle giderileceğini düşünüyorum…
Umarım, yanılmam…
