Uzman uyardı: Egzersiz sonucu oluşan astım krizine dikkat!

Astımın akciğer içi hava yollarında görülmesiya neden olan ve ataklarla seyreden kronik bir akciğer hastalığı olduğunu ifade eden İstinye Üniversitesi Liv Hospital Bahçeşehir'den Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Aysu Sinem Koç, “Hava yollarındaki bu belirtilerin nedeni, mikrobik olmayan bir tür iltihap nedeniyle hava yolu duvarının şişmesidir. Hastalık tekrarlayan nefes darlığı, nefes yayılımları ortaya çıkan hırıltı/hışıltı, göğüste baskı hissi ve kayıtlı gibi görünürle kendini gösterir” diye konuştu.

'Obezite astım için risk faktörüdür'

Astımın nedenleri hakkında bilgi veren Dr. Öğr. Üyesi Aysu Sinem Koç, “Kişisel risk faktörleri içindeki genetik yapı, cinsiyet, obezite, şeklin rinit ve dermatit varlığı ile aile öyküsü varlığı var. Çevresel risk faktörleri ise kalıtsal olarak yatkın bireylerde astımın ortaya çıkması ve ağırlığı üzerinde rol oynar. Bunlar alerjenler akciğer enfeksiyonlarını tekrarlayan; sigara, puro, pipo, nargile, elektronik sigara dahilinde olmak üzere hava yolu ile tüketilen her türlü yabancı madde; bazı sistemler, iç ve dış ortamın korunması ve beslenme tarzıdır” ifadesinden yararlanılmıştır.

'Bu belirtiler varsa astımdan şüphelenilmeli'

Astım belirtilerini sıralayan Dr. Öğr. Üyesi Koç, “Nefes darlığı, göğüste sıkışma veya ağrı, nefes verme hırıltı (çocuklarda daha yaygın), nefes darlığı, çığlık veya hırıltı nedeniyle uyku sorunu, soğukta veya grip gibi bir solunum yolu virüsü tarafından kötüleşen ağlama veya hırıltılı nefes ataklarıdır” dedi.

'Havanın soğuk ve kuru olması semptomları tetikleyebilir'

Bazı parçaların belirli miktarının astımın belirtisi ve tükendiğinin alevlendiğini işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Koç, bunlara havanın soğuk ve kuru olması, kimyasal dumanlar, gazlar veya toz gibi dağılımların varlığı, polen, küf sporları, hamamböceği atları veya deri evcil hayvanlar tarafından dökülen kuru tükürük gibi havadaki maddeler tarafından tetiklenen alerji üretilen astım örneği olarak verilebileceğini söyledi.

'Türkiye'de her 7-8 çocuktan 1'i astım hastası'

Dünyada yaklaşık 300 milyon kadar astımlı hasta çalışmalarını tahmin etmeye başladığını Dr. Öğr. Üyesi Koç, “Ülkemizde yaklaşık 12-13 yaş arası yetişkinlerden biri ve 7-8 çocuktan biri astım hastasıdır. Astımın görülme oranı yıllar içinde giderek artıyor” dedi.

'Astimin sebebi alerjik ya da enfeksiyon kaynaklı olabilir'

Dr. Üyesi Koç, sıklıkla bir araya getirilen astım türlerini şöyle açıkladı:

“Alerjik astım, solunum yoluyla edinilen uyarıların sınıflandırılması hava yollarının kasılmasına sebep olan bir astım türüdür. Küf ve polen gibi maddeler, bu astım içeriğinin en çok sayıdaki uyarılar arasındadır. Alerjik olmayan astım ise, olmayan astım türü solunum yolu enfeksiyonlarının sürekli tekrarlaması sonucu ortaya çıkar. Bu astım türü alerjen maddelerden etkilenmez. Bunun dışında bir de mevsimsel astım vardır. Mevsimsel astım türü, yılın belirli zamanlarında ortaya çıkar. Alerjik astımda sebebi olduğu gibi alerjenlerdir. Fark ise mevsimsel astım sebebinin mevsimden kaynaklanan alarmlar olması ve sadece belirli dönemlerde ortaya çıkmasıdır. Örneğin, ilkbaharda ortaya çıkan polenler mevsimsel astımı tetikleyebilir. Ayrıca halk arasında pek bilinmeyen, egzersiz sonucunun oluşturduğu bir astım türü de vardır. Egzersiz sırasında hava yollarının değişmesi da astım nedeni olabilir. Kişinin nefes alma kapasitesi düşebilir ve astım krizi ortaya çıkabilir. Yoğun fiziksel aktivite sırasında nefes darlığı gibi yapılar yaşanabilir. Bir diğer astım türü ise mesleki astımdır. Mesleki astım bazı meslek gruplarında meydana gelen kimyasal ve ya ağır kokular soluma gibi çoğalabilir şekilde ortaya çıkabilir.”

'Sonbaharda astım atakları artabilir'

Astımın genellikle ilkbahar ve yaz mevsimlerinde polenlerin de çıkmasıyla birlikte daha sık görüldüğünü vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Koç, ancak sonbaharda özellikle okulların da açılmasıyla birlikte olası şehirdea maruziyetin de astım ataklarını artırabileceği uyarısında bulundu.

'Ev içi toz kontrolü önemli'

Dr. Üyesi Koç, astım hastalarının nelere dikkat etmesi gerektiği hakkında ise, şunları söyledi:

“Alerjik yakınmaların oluşturduğu demokratik ev içi toz kontrolü önemlidir. Uyunan yünlü eşyaların bulunmaması, halı-perde-nevresim vb. sık sık yıkanması, toz kaynağı olabilecek yedek oyuncak gibi eşyaların çıkarılması önerilebilir. Üzerindeki küf ve mantar üremiş eşyalar evden uzaklaştırılmalıdır. Polen alerjisi varsa, kişinin mevsimlerde alerjisi ile desteklenmesi gerekmektedir. Özgül evcil hayvan alerjisi yoksa ve evcil hayvanla aynı ortamda bulunma ile yakınmalarda kötüleşme olmazsa, birlikte yaşanması sorun olmayacak. Astımlı ürünler elektronik sigara dahil hiçbir sigara içmemeli ve sigara içen sürekli bulunmamalıdır. Astımlı bitkiler solunum yolu ile oluşana daha kolay yakalanırlar. Bu nedenle her yıl eylül ekimi sırasında kavrama aşısı yaptırmaları uygun olur. Enfeksiyon durumlarında uygun antibiyotik yanında ilaç dozları artırılır. Bazı astımlı reflü ayrılıkları olabilir, yakınması varsa reflü temizliği yapılabilir. Astımlı kilo kontrolü çok önemlidir, obeziteden kaçınılmalıdır, sağlıklı sınırlarda kilolarda olunmalıdır. Hamilelik planlanıyorsa ilaç dozları ve sistemi kontrol ediliyor.”

'Astımlı hastalar koah'a daha kolay yakalanyor'

Astımın başka hastalıkları da tetikleyebileceğini dile getiren Dr. Öğr. Üyesi Koç, “En sık haberleri rinit, sinüzit, ürtiker, reflü ile birlikte seyreder. Sigara içen astımlı ilaçlar daha sık KOAH'a yakalanmaktadırlar. Genetik yatkınlığı olan bireylerde alerjiyi en aza indirmek zordur. Çocukluk kesintilerinin sigaradan uzak durması, hava şartlarından faydalanılmasının sağlanması” diye konuştu.

'Reflü de öksürük nedenleri arasında'

Astımın yolunu açan temizleme atakları ile çıkmak için de önerilerde bulunan Dr. Öğr. Üyesi Koç, “Enfeksiyona karşı bağışıklama (mevsimsel kavrama) astımlı ilaçlar için faydalıdır. Öksürük krizi anında astım hastalarının kendi değiştirmelerini kontrol etme işlemleri veya kurtarıcı ilaçlarını kullanmaları mümkündür. Eğer sinüzit kardeşi varsa bir alternatif varsa antibiyotik kullanımı uygulanabilir. Reflü de sızıntı türleri arasında, reflü yapan besinlerden uzak durur, midede boş uyumak öksürdüğü görülür. Öksürüğü tetikleyen keskin kokular, toz, sigara benzeri tetikleyicilerden uzak durulmalıdır” ifadesini kullandı.

Kaynak: DHA