Cedit’te KİRA isyanı!

İzmit Belediyesi tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığına devredilen, Kocaeli Büyükşehir Belediyesinin koordinatörlüğünde adımları atılarak ete kemiğe bürünen Cedit Mahallesi Kentsel Dönüşüm Projesi’nde 1 aya yakın süredir vatandaşlara tebligatlar dağıtılıyor. Ellerine tebligat ulaşan vatandaşlar, 20 gün içerisinde evlerini boşaltarak geçici olarak kiraya çıkıyor. Kimileri de kiralık ev bulamama korkusuyla, tebligat ellerine ulaşmadan evlerini boşalttı bile. Bakanlık, ellerine tebligat ulaşan vatandaşlara belli prosedürler tamamlandıktan sonra kira yardımında bulunacak.

Bu proje nedeniyle mağduriyet yaşadığını dile getirenler de var, projeden memnun olanlar da. Bu tür projelerde herkesin memnuniyeti maalesef söz konusu olmuyor.

Para karşılığı yerlerini verenler de var daire karşılığı anlaşanlar da. Daire karşılığı anlaşanların sayısı bir hayli fazla. Bu insanlar, proje tamamlandıktan sonra kavuşacakları daire ya da daireleri için taksitler halinde geri ödeme yapacak. Bu taksitler, TEFE ve TÜFE’ye göre hesaplanarak artış gösterecek. Bu durum pek çok hak sahibini elbette ki zorlayacak.

Kimileri bu zorluğu bir şekilde aşacak maddi güce sahip, kimileri yatırım için buralardan ev almış, daireler tamamlanınca satmayı planlıyor, kimileri ise bu taksitleri nasıl ödeyeceğini şimdiden kara kara düşünüyor. Muhtemelen ya ödeyemeyip evlerini satmak zorunda kalacaklar ya da uzun yıllar bu taksitler altında ezilecekler.

Dediğim gibi bu tür projelerde sıfır mağduriyet olmaz, en azından belli bir süreci aşana kadar mağduriyetler yaşanır. Yine de bunu en aza indirmek, en azından daireler tamamlanana kadar insanların az çok birikim yapmasını sağlamasına fırsat tanımak gerek. Yani vatandaşların kirada oldukları sürede kendi evlerinde oturuyormuş gibi kira masrafının olmaması lazım. Lakin bu mümkün görünmüyor. Çünkü Bakanlığın hak sahiplerine yapacağı aylık kira yardımı 995 lira.

Peki, 995 liraya ev bulmak mümkün mü İzmit’te? Değil!

Cedit Mahallesi, İzmit’in merkez mahallelerinden biri. Çarşıya, iş yerlerine yakın. Pek çok insan, yol parası ödemeden işine gidiyor ya da bir vasıta parası ödüyor. İzmit’in uzak noktalarında dahi kira fiyatları 1400-1500 liraya çıkmış durumda. Çarşıda ya da çarşıya yakın yerlerde ise 2000-2500 lira olmuş kiralar. 1500 liraya uzak noktalardan ev kiralayanların bir de ekstra yol masrafı olacak. Şimdi bu insanlar 995 lira kira yardımının üzerine 500 ile 1000 lira arasında değişen bir fark ödeyerek kiraya çıkacak. Yani daireleri tamamlanana kadar da ekonomileri rahatlamayacak, hatta depozito, emlakçı parası, peşin kira derken ilk etapta 4000-5000 lira gibi bir para ceplerinden çıkacak. Varsa ne ala, yoksa kredi çekerek bunu yapacaklar ya da Bakanlığın 5-6 aylık peşin kira yardımını alıp, sonrasında bu 5-6 ayın kirasının tamamını ceplerinden ödemeye başlayacaklar.

Kiralar birkaç ay içinde garip bir şekilde yükseldi. Ülkemize gelen Afganlar, yüz yüze eğitimin başlaması vs… gibi etkenleri var bunun. Fırsatçıların artırdığı kiralar, tüm kiralık evlere sirayet etmiş durumda. Hükümet, bunu engelleyecek bir çözüm üretemediği için kiralar aldı başını yürüdü. Ve bunun mağduriyetini öğrenciler ile kentsel dönüşüm nedeniyle evlerinden çıkmak zorunda olan insanlar yaşıyor. Mahalle halkı bu konuda isyanda. Bakanlığın kira yardımlarını en az 1500 liraya çekerek, bu mağduriyeti gidermesi gerekiyor. Umarım bu konuda bir adım atılır.