Bugünün modası yapay zekâ

Bugünlerde başımı nereye çevirsem yapay zekaya çarpıyorum. Hangi konuya el atsam altında bir yapay zekâ, ne okumak istesem tabii ki yapay zekâ var. O kadar ki yapay zekâ artık sohbet arkadaşı olarak da kullanıyor.

İnsanlar kendilerine yapay zekâ ile istedikleri bir karakter oluşturuyorlar ve onunla sohbet ediyorlar. Bu bizim için yeni değil “Siri” hayatımıza ilk girdiğinde de insanlar onunla flört etmek istemişti. O zamanın teknolojisi buna izin vermemişti. Şimdi veriyor. Sohbet botları sanal dünyanın içinden çıkıp hayata müdahale ediyor. Ve belki de bunu en korkulan sonucu ABD’de yaşandı. 14 yaşındaki Sewell Setzer annesinin iddiasına göre bu sohbet botlarının da yönlendirmesiyle intihar etti. Sewell’in intiharının ardından yapıla araştırmalarda yapay zekâ sohbet sitelerinden birinde kendisine sevgili oluşturuyor ve günlerce onunla sohbet ediyor. Sonunda ise ona kavuşmak için intihar ediyor. Tabii ki konun birden fazla ayağı var ama yapay zekâ ile ilgili konuşurken olumsuz etkilerini unutmamak gerekiyor.

Bugün yapay zekâ her yerde müthiş bir tanıtım aracı olarak kullanılıyor. Sadece olumlu yanlarına odaklanılıyor. Zaten ne kadar önemli olduğunu bu yıl iki farklı Nobel ödülünde yapay zekanın etkisiyle gördük. 2024 Nobel Kimya Ödülü ve 2024 Nobel Fizik Ödülü doğrudan veya dolaylı bir şekilde yapay zekâ çalışmalarına gitti.

Bugün akademik anlamda birçok alanda yapay zekânın etkileri ve olabilecek katkıları üzerine çalışılıyor. Olması gereken de bu. Benim kastettiğim, her alanda yapay zekâ isminin kullanılması. İlk eğitimlerle başladı; insan kaynakları ve yönetiminde yapay zekâ, kriz yönetiminde yapay zekâ, bankacılıkta yapay zekâ… derken eğitimde yapay zekâ geldi. Son olarak bir dil okulu yapay zekâ destekli dil öğretiminden bahsetmeye başladı. Sonra bir gün bir fizik tedavi reklamı gördüm, yapay zekâ destekliydi. Yapay zekâ robot olup masaj mı yapıyor demek istiyorum. Bir şey moda olunca her şeye yapıştırılabiliyor.

Ve bu günümüze ait bir şey değil. Yıllar önce Marie Curie’nin polonyum ve radyumun keşfiyle benzer hatalar yapılmıştı. Marie Curie’nin 1898 yılında radyumu keşfetmesinden sonra kozmetik sektöründe kullanılmaya başlanmış ve oldukça rağbet görmüştü. Radyum içeren rujlar, kremler, parfümler ve pek çok kozmetik ürünü üretilmişti.

Radyum o dönem bir kadın bilim insanına ikinci Nobel’ini kazandırarak popüler bir konu olmuş ama aynı zamanda da gerçekten cilde enerji vermesi amacıyla kullanılmıştı. Ancak radyumun radyoaktif etkisi, zamanla anemiden kusmaya kadar pek çok sağlık sorununa yol açmıştı.

Yeni olan her şey önce çok güzel geliyor. Yapay zekâ ile içerik üretmek hem kolay hem hızlı olduğu için kontrolsüzce kullanılabiliyor. Bir çocuk mesaj robotunun gerçek olduğuna inanıp aık olabiliyor. Hasta-doktor görüşmelerinde kullanılan bir yapay zekâ uygulamasının konuşulanları yanlış aktardığı tespit ediliyor. Çünkü yapay zekanın sınırlarını doğru çizmediğinizde yalan söylüyor, olmayan şeyleri varmış gibi gösterebiliyor. Ayrıca diğer bir tehlike, arama motorlarındaki her bilgiyi doğru kabul etmesi. Dolayısıyla yalan söyleyen, insanları kandırmaya veya dolandırmaya yönelik içerikleri kullanarak size farkında olmadan yanlış bilgi de sunabiliyor. Ancak ucuz ve hızlı olması insanları kontrolsüzce buraya itiyor.

Yeni olan şeyler başlangıçta hata yapar. Ona zaman vererek gelişimini göreceğiz. Ancak her gördüğünüz "yapay zekâ ve …" içeriklerini bir de bu gözle bakmanızı öneririm.