Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün “Bu millete, bu ülkeye
bu tür mecralar yakışmıyor. Onun için de bir an önce biz bunları
parlamentomuza getirip bu tür sosyal medya mecralarının tamamen
kaldırılmasını, kontrol edilmesini istiyoruz” dedi.
Uluslararası sosyal medya mecralarının Türkiye’de ofisleri
olması, bunlar üzerinden idari ve mali yapılanmalarının ve
içeriklerin kontrol edilmeleri gerektiğini belirten Cumhurbaşkanı
Erdoğan, bu konuda kapsamlı bir yasal düzenleme üzerine
çalışıldığını duyurdu.
GENİŞ YETKİLER GELİYOR
SÖZCÜ'nün edindiği bilgiye göre, hükümetin üzerinde çalıştığı
yasa düzenlemesi iki kanunda değişiklik yapılmasını öngörüyor.
Bunlar, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların
Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele
Edilmesi Hakkında Kanunu ile 5809 sayılı Elektronik Haberleşme
Kanunu.
ŞEBEKELER ÜSTÜ HİZMET
Her iki yasa yapılacak değişiklikle Bilgi Teknolojileri ve
İletişim Kurumu'na (BTK) geniş yetkiler getiriyor. Hükümetin
üzerinde çalıştığı yasa taslağı, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme
Kanunu'na ‘şebekeler üstü hizmet’ tanımı getirilmesini ön görüyor.
Bu tarif taslakta şöyle yapılıyor: İnternet erişimine sahip abone
ve kullanıcılara, işletmecilerden veya sağlanan internet
hizmetinden bağımsız olarak bir yazılım vasıtası ile sunulan;
sesli, yazılı, görsel iletişim kapsamındaki kamuya açık elektronik
haberleşme hizmetleri veya yazılım platformu vasıtasıyla sunulan
uygulama hizmetleri…
Hukukçulara göre şebekeler üstü hizmetle WhatsApp, Netflix ve
Telegram gibi uygulamalar tanımlanıyor. Kanuna eklenmesi öngörülen
madde ile BTK'ya bu tür uygulamaların engellenmesi izni
veriyor.
Taslakta bu konuyla ilgili madde şu şekilde yer alıyor: Kurum
(BTK) kamu yararı gereklerini göz önünde bulundurarak şebekeler
üstü hizmet sunumuna ilişkin gerekli düzenlemeleri yapmaya,
yetkilendirilmeksizin şebekeler üstü hizmet sunumunun
engellenmesine ilişkin tedbirleri almaya, gerektiğinde
işletmecilere Kurum düzenlemelerinde öngörülen tedbirlerin alınması
için yükümlülük getirmeye yetkilidir.
TEMSİLCİ YOKSA ERİŞİM DE YOK
5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi
ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında
Kanunu’na eklenecek maddeler ile Twitter, Facebook, Youtube ve
Instagram gibi sosyal medya platformlarına Türkiye'de temsilcilik
açma zorunluluğu getiriliyor.
Hükümet son 10 yıldır bu kuruluşlara “Gelin burada ofis açın,
bizim hukukumuzu kabul edin” diyordu. Ancak sosyal medya mecraları
buna yanaşmıyordu. Yeni düzenlemeyle bu zorunlu hale getiriliyor.
Eğer, bu şirketler yasa çıktıktan sonra 30 gün içerisinde bir
temsilci bildirmezse önce sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği
bant genişliği yüzde 50 daraltılacak ve 30 gün süre daha tanınacak.
Yine BTK'ya temsilci bildirmez o sosyal medya platformuna
Türkiye'de girilemeyecek.
KULLANICI BİLGİLERİ TÜRKİYE'DE OLACAK
Çoğunluğu ABD merkezli olan sosyal medya şirketleri,
kullanıcılara ait e-posta, telefon numara gibi bilgileri ABD'de
tutuyor ve hükümetlerle bunları paylaşmıyorlar. AKP iktidarı
üzerinde çalıştığı yasal düzenlemeyle bu bilgilere kolayca
ulaşmanın önünü açmaya çalışıyor. Buna göre, sosyal ağ
sağlayıcılarına, Türkiye'deki kullanıcıların verilerini Türkiye'de
barındırmakla yükümlü tutulacak.
BTK, gerekli gördüğü hallerde, sosyal medya sitelerinin
Türkiye'deki ofislerine polis/jandarma eşliğinde giderek denetim
yapabilecek veya yaptırabilecek. Verileri Türkiye'de bulundurmayan
şirketlere 1 milyon liradan 5 milyon liraya kadar idari para cezası
uygulanacak.
İÇERİKLER SİLİNMEZSE CEZA VERİLECEK
Sosyal medya siteleri mahkemelerin verdiği içerik kaldırma
kararlarını genellikle uygulamıyor ve sadece Türkiye'den görünmez
kılıyorlardı. Twitter'da birçok hesaba Türkiye'den ulaşılamazken,
aynı şekilde Youtube'da da bazı videolar izlenmiyor. Üzerinden
çalışılan düzenleme ile hukuka aykırılığı hâkim veya mahkeme kararı
ile tespit edilen içerikleri bildirime rağmen 24 saat içinde
içeriği çıkarmayan veya içeriğe erişimi engellemeyen sosyal ağlar
tazminat ödeyecek.
MAHKEME KARARI OLMADAN SİLME TALEBİ
Düzenleme vatandaşların da sosyal medya sitelerinden içerik
kaldırma talebinde bulunmasının önünü açıyor. Yapılacak
başvurulara, başvurudan itibaren en geç 72 saat içinde cevap
vermeyen sosyal ağlar 100 bin liradan 1 milyon liraya kadar para
cezası ödeyecek. Sosyal ağlar, vatandaşlarına başvurulara ilişkin
istatistiksel ve kategorik bilgileri içeren raporları üç ayda bir
BTK'ya bildirecek.
SÖZCÜ