Türkülerimizde en çok anılan ülkeler bakın hangileri?
Yüzyıllardır insanların derdine, acısına, mutluluğuna ve aşkına tercüman olan türkülerimizde en çok Irak ve Suriye’den bahsediliyor
Türküler, Türklerin ilk zamanlarına, Orta Asya’daki şamanlarına kadar uzanan köklü bir geçmişe sahip. Bugün Anadolu topraklarına özgü ezgiler olan türküler ise, Türklerin geçtiği coğrafyalardan ve kurdukları ilişkilerden izler taşıyor. Türkülerle ilgili önemli bir kaynak olan "TRT Türk Halk Müziği Sözlü Eserler Antolojisi"nde yer alan bütün türküler incelenerek türkülerde geçen tarihi olaylar, şahsiyetler ve yer adları üzerinden ülkeler belirlendi. Çalışmada, geçmişte Türklerin yönetiminde bulunmuş Bulgaristan, Makedonya, Yunanistan, Sırbistan, Irak, Suriye, Ermenistan, Gürcistan ve Cezayir, Mısır olmak üzere toplamda 32 ülke yer alıyor.
Irak, türkülerinde bugün de aynı isimlerle varlığını sürdüren Bağdat, Basra, Kerbelâ ve Kerkük şehirlerinin anılmasıyla yer buluyor. Özellikle Bağdat, çok sayıda türküde geçerek diğer şehirlerden ayrılıyor. Uzak diyarlardan turna ile haber sorulması, Ehl-i Beyt sevgisi, evliyaların çokluğu gibi temalar Bağdat ile öne çıkıyor. Ayrıca, Kerbelâ’da yaşanan Hazreti Hüseyin’in şehit edilmesi olayı ve Irak Türklerinin kattığı türkülerle Irak, türkülerde en çok geçen ülke oluyor.
SURİYE'DE AŞK VE GURBET
Türkülerde geçen ülkelerin ikinci sırasında ise Suriye bulunuyor. Türkülerde Suriye ile Anadolu arasında ticaret sürdüren kervanların hareketliliği, yakın coğrafya olması sebebiyle cereyan eden aşk hikâyeleri, göç nedeniyle oluşan gurbet acıları, coğrafyadaki birtakım eğlenceler, tasavvufî karakterler, coğrafya ve tabiat unsurlarıyla Suriye ve şehirleri öne çıkıyor.
KEREM İLE ASLI'NIN İZİNDE
Yıllarca Osmanlı ile mücadele etmiş, birçok eski Türk devletine ev sahipliği yapmış İran ise türkülerde en çok bahsedilen üçüncü ülke oluyor. Türkülerde "Acem Ülkesi" olarak geçen İran, "Acem kızları", "Acem şalı", "Acem kınası" gibi ifadelerle anılıyor. Özellikle Kerem ile Aslı hikâyesinin geçtiği İran’ın İsfahan şehri, bu yönüyle dikkat çekiyor. Kerem ile Aslı hikâyesi tek başına 143 türküde yer alıyor.
Dr. Öğretim Üyesi Mahmut Delen’in "Türkülerde Türk’ün Coğrafyası” adlı çalışmasında birçok ülkenin şehirle anıldığına dikkat çekiliyor. Buna göre Afganistan Belh şehri; Ermenistan’ın Revan (Erivan) ve Gümrü şehirleri; Kosova’nın Prizren şehri; Ukrayna’nın Hotin, Kırım, Sivastopol ve Vinitsa şehirleri; Slovakya’nın Salkova şehri; Arabistan’ın Medine şehri; Libya’nın Trablus şehri türkülerde yer buluyor. Çin, Hindistan ve Yemen, uzaklıkları ve çekilen zorluklarla türkülere yansıyor. Azerbaycan ve Özbekistan gibi ülkeler ise vatan sevgisi ve kahramanlık gibi konuların yanında şehirleriyle de türkülerde geçiyor. Türküler, sadece müzikal bir ifade değil, aynı zamanda Türklerin tarihsel, kültürel ve sosyal hayatı bir ayna yansıtıyor.