Radyoloji çalışanlarının maruz kaldığı radyasyon konusuna dikkat çekti

Radyoloji teknisyeni ve teknikerlerinin sorunlarını belirlemek amacıyla “Radyoloji Teknisyenleri ve Teknikerleri Çalıştayı” gerçekleştiren Sağlık-Sen, çalıştayın raporunu yayınladı. Mali ve özlük haklar, mevzuat, çalışma alanları, iş sağlığı ve güvenliği ile risk faktörleri olmak üzere birçok soruna vurgu yapılan raporda, çözüm önerileri sıralandı. Raporda, radyoloji teknisyeni ve teknikerlerinin görevlerini yerine getirirken maruz kaldıkları radyasyon konusunda uygulamada yaşanan sıkıntılara dikkat çekildi.
Sağlık-Sen, Radyoloji Teknisyenleri ve Teknikerleri Çalıştayı Sonuç Raporu’nu web sitesinde yayınladı.
Teşhis ve tedavinin tamamlanmasında önemli görevler üstlenen radyoloji teknisyeni ve teknikerlerinin mesleki anlamda büyük bir risk altında görev yaptığına dikkat çekilerek raporda, mevzuattın uygulanması açısından önemli sorunlar yaşandığına vurgu yapıldı.
Raporda, radyoloji teknisyeni ve teknikerlerinin görevlerini yerine getirirken maruz kaldıkları radyasyon konusunda uygulamada gerekli çözümlerin üretilmediği belirtildi. Şua izinlerinin verilmemesi, iş sağlığı ve güvenliği noktasında gerekli tedbirlerin yeterince alınmaması, radyasyona maruziyetten kaynaklı yaşanan hastalıklar, mali ve özlük haklara ilişkin sorunlar, fiili hizmet süresi zammında yaşanan olumsuzluklar ve görev tanımlarında yaşanan sorunlara dikkat çekilen raporda, şu ifadeler kullanıldı:
“Radyoloji çalışanlarının gerek çalışma ortamları, gerekse özlük hakları çözüm noktasında ertelenemeyecek bir öneme sahiptir. Mesleki anlamda riskli iş kolu kapsamında görev yapan radyoloji çalışanları hakkında mevcut mevzuat düzenlemeleri tam anlamıyla uygulanmalı ve eksik hususlar bir an önce yürürlüğe konmalıdır.
657 sayılı Kanunun 103.maddesinde sağlık izni süresi bir aydan az olamayacağına yer verilmiştir. Bu nedenle sağlık izni sürelerinin, 657 sayılı Kanuna uygun olarak 30 tam gün olarak uygulanması gerekmektedir.
İyonlaştırıcı radyasyon kaynakları ve radyonüklitlerin kullanıldığı kontrollü alanların yanında, noniyonizan alanlarda (MR ve Ultrasonografi )çalışan personelin de şua izni hakkından yararlanması sağlanmalıdır.
İş yükünün fazlalığı ve personel sayısının yetersizliğinden dolayı karşılaşılan risklerin çözümü noktasında gerekli istihdam sağlanmalı ve personel dağılım cetveli (PDC) bu sorunun çözümü açısından yeniden düzenlenmelidir.
Radyolojik tetkik istemlerinin denetimi, sınırlandırılması, performans sisteminden çıkarılması veya puan düşümünün sağlanması, hasta yoğunluğu ve iş yükünün azaltılması, hekimlerin tetkik isteklerinin gerekçelendirmesinin sağlanması ve hastanelerde radyoloji ile diğer kliniklerin işbirliği ve ortak toplantılarının arttırılması sağlanmalıdır.
Radyasyonla çalıştırılan tüm birimlerde iş sağlığı, iş güvenliği açısından yeterli ve gerekli önleyici faaliyetlerin yapılması, korunma önlemlerinin alınması, mevzuatın tam ve eksiksiz uygulanması da gerekmektedir.
Radyasyona maruz kalarak çalışan radyoloji teknisyen/teknikerlerinin yıllık sağlık kontrolleri düzenli olarak yapılmalı, bu konuda hastane içi muayene ve tetkikler noktasında gerekli kolaylık ve öncelik sağlanmalıdır.
Dozimetrelerin kullanımı ve kalitesi daha nitelikli hale getirilmeli, kolay kullanım ve taşıma açısından yeniden tasarlanmalıdır.
Koruyucu ekipmanların kullanımı ve denetimi düzenli olarak yapılmalıdır. Önemi ve kullanım mecburiyeti konusunda çalışanlar bilgilendirilmelidir.
İş sağlığı ve güvenliği noktasında görüntüleme işlemlerinin yapımı sırasında ortaya çıkabilecek olası iş kazalarının önüne geçilmesi adına kurum içi denetimler sıklıkla yapılmalı.
Radyoloji çalışanlarının haftalık 35 saat çalıştırılabileceği düzenlenmişse de farklı uygulamalara gidildiği tespit edilmiştir. Öncelik olarak mevzuatta düzenleme altına alınan 35 saatten fazla çalıştırılmama hükmünün gözetilmesi esas olmalıdır. Çalışanların talepleri üzerine ise fazladan mesai yaptıklarında, 35 saatin üzerinde çalışmalarına karşılık gelen ücretlerinin kendilerine ödenmesi gerekmektedir.
5510 Sayılı SSGSS Kanun ile Fiili Hizmet Süresi Zammı Uygulamasının Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte düzenlemeye gidilerek; izin, resmi ve dini bayram tatili gibi fiilen çalışılmayan günlerde fiili hizmet zammından faydalanabilmesi sağlanmalıdır. Ayrıca hak edilen fiili hizmet süresi zammı, prim ödeme gün sayısına (5 yıl) da emeklilik yaş haddine de (3 yıl) tam süreli eklenmesine yönelik düzenleme yapılmalıdır.
Sağlık Bakanlığı tarafından eğitimi verilmeyen skopi cihazı gibi radyoloji teknikeri/teknisyeninin kullandığı cihazlara yönelik sertifika eğitimi verilmelidir.
Ülkemizde de yurt dışı iyi uygulama örnekleri dikkate alınarak eğitim konusunda düzenlemeler yapılmalıdır. Meslek lisans düzeyine sabitlenmeli, staj süreli artırılmalı, gerekli sertifika eğitimlerinin yanı sıra iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri düzenli yapılmalıdır.”

Kaynak: İHA