Maymun çiçeğinin yeni belirtileri korkuttu

Bir süredir tüm dünyada maymun çiçeği virüsü endişesi yaşanırken, Dünya Sağlık Örgütü, Türkiye de dahil olmak üzere onlarca ülkede görülen maymun çiçeği salgınına yönelik “küresel acil durum” ilan etmişti. Virüsünün kuluçka süresinin 5 günle 21 gün arasında olduğu öngörülüyor. Avrupa’da etkisini sürdüren maymun çiçeği hastalığı Türkiye’de 5 kişide görüldü.

MAYMUN ÇİÇEĞİ BELİRTİLERİ NELER?
Hastalık, klinik olarak, ateş, halsizlik, yaygın kas ağrısı, deri döküntüleri ve büyümüş lenf bezleri ile kendini gösteriyor. 1980 yılında, aşı ile dünya çapında ortadan kaldırılan çiçek hastalığı virüsüyle aynı aileden gelen bir DNA virüsüdür. Maymun çiçeği ile suçiçeği virüsünün döküntüleri birbirine benzer ancak vücuttaki yerleşimleri, hastalığın seyri birbirinden farklıdır. Çiçek virüsü aşı sayesinde yıllardır görülmüyor. Maymun çiçeği virüsünde lenf bezlerinin şişmesi bu hastalığı diğerlerinden ayırıyor. Kuluçka dönemi, yani bulaştıktan sonra belirtilerin görülmeye başlama süresi 7-14 gündür. Döküntü ise ateşin başlamasından 1-3 gün sonra başlıyor. Döküntüler gövdeden çok yüzde, kollarda ve bacaklarda görülür. Lezyonlar, düz bir kızarıklık şeklinde başlayıp (makül), deriden kabarık hale gelir (papül); ardından içleri berrak sıvı ile dolarak “vezikül” görünümü alırlar. Veziküllerin içindeki berrak sıvı sarımsı renkte bir sıvıya döner ve “püstüller” oluşur. Püstüller, kabuk bağlar ve kabukların düşmesiyle lezyonlar ortadan kalkar. Bu süreç, genellikle 2-4 hafta sürer ve kendiliğinden iyileşir. Maymun çiçeği virüsünün bedenin farklı bölgelerinde oluşan bazı semptomları bulunmaktadır. İlk tespit edilen semptomlar arasında yüksek ateş, baş ağrısı, sırt ağrısı, kas ağrısı ve şişlik öne çıkıyor.

Ateş arttıkça vücutta bir kızarıklık ve kaşıntı oluşmaya başlıyor. Bu genelde yüzde başlıyor ve daha sonra vücudun başka noktalarına ulaşıyor. Genelde avuç içinde ve ayakların tabanlarında yaygın bir şekilde ortaya çıkıyor. Kaşıntı aşırı derecede rahatsız edici ya da acı verici olabiliyor. Öte yandan bu kaşıntı süreci geçtikten sonra ayak tabanları ve avuç içindeki yaralar kabuk bağlıyor ve geçiyor.

MAYMUN ÇİÇEĞİNDE YENİ BELİRTİLER
İngiltere'nin köklü tıp dergilerinden British Medical Journal'da (BMJ) yayınlanan bir araştırmaya göre, son küresel salgın sırasında maymun çiçeğine maruz kalan bireylerde, viral enfeksiyonla ilgili olmayan yeni ve daha önce bilinmeyen semptomlar görülmeye başlandı.

Fiziksel temas ve cinsel yolla bulaştığı belirtilen maymun çiçeği hastalığıyla ilgili araştırmacılar, rektal ağrı ve peniste şişme(ödem) gibi yeni semptomların görülmeye başladığını duyurdu. Mayıs ve Temmuz 2022 arasında İngiltere'deki bir hastanede 197 maymun çiçeği hastası üzerinde yapılan araştırmalarda; 71 hastanın anüs, rektum veya bağırsak yolunun alt kısmında ağrı veya rahatsızlık yaşadığı, 33 hastada şiddetli boğaz ağrısı görüldüğü, 31 hastanın penisinde şişme ve ödem oluştuğu, 27'sinde oral lezyonlar saptandığı ve 22 kişinin göğüs bölgesinde kist tespit edildiği belirtildi.

Hastaların çoğunda ise tipik maymun çiçeği semptomları olan ateş, lenflerin şişmesi ve kas ağrıları saptandı. Uzmanlar, özellikle penis büyümesi ve rektal ağrı yaşayan kişilerin acil olarak hastaneye başvurması gerektiğini belirtti. Bazı kişilerde derideki döküntüler çıkmadan önce bu semptomların ortaya çıkmaya başladığına dikkat çekildi.

ÖLÜMCÜL OLABİLİYOR
İlk olarak 1970’lerde Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde insanlarda görülen virüs, son 10 yılda Afrika'nın batısında büyük artış gösterdi. Hastalık, ilk yüzde ve vücudun geri kalanında deri döküntüleriyle kendini gösteriyor, ayrıca ateş ve baş ağrısı gibi semptomlara neden oluyor. Çiçek hastalığı ile aynı virüs ailesinden gelen maymun çiçeği virüsü, daha az ölümcül olsa da iki türünden biri olan Kongo varyantında ölüm oranı yüzde 10’u bulabiliyor.